Tuesday, December 23, 2008

Σπασμένες βιτρίνες... τσακισμένες χαρές.

Είναι η στιγμή της παντελούς έλλειψης ανθρωπινότητας.

Όχι ανθρωπιάς.

Κάποιος μπορεί και ορίζει την κατάσταση εξαίρεσης κόβοντας και ράβοντάς τη στα μέτρα του.

Κινδύνευε η ζωή του μπάτσου λέει, από το νεαρό λέει.

Δε μπορούσε να κάνει κάτι άλλο λέει, παρά να σηκώσει το όπλο για εκφοβισμό… λέει.

Δεν ήταν αυτό, λέμε εμείς και δεν περιμένουμε καμία βαλλιστική εξέταση για να δικαιωθούμε.

Θέλουν να μας ορίσουν ως γυμνές ζωές. Λέμε.

Κι όταν νιώσουμε την παραμικρή οικειότητα με την εικόνα μας ως εκτεθειμένη, γυμνή ζωή μπροστά στις ορέξεις του κάθε μπάτσου, τότε ακριβώς θα έχουν πετύχει το στόχο τους να μας ορίσουν ως τέτοιες.

Όταν έστω και για λίγο ταυτιστούμε με τον Αλέξη Γρηγορόπουλο και τρομάξουμε… όταν η μάνα μας ταυτιστει με τη μάνα του και σκιαχτει… αναλογιζόμενη πως θάβει με τα χέρια της το σπλάχνο της… τότε ακριβώς είναι η νέα προοπτική του εαυτού μας που πλέον θα μας συγκροτεί ως γυμνές ζωές.

Άλλα συναισθήματα πρέπει να κινητοποιηθούν και κινητοποιήθηκαν…

Αυτά που δεν περίμεναν… Αυτά που τελικά τους ξάφνιασαν, αφού πρώτα ξάφνιασαν εμάς τους ίδιους.

Ένας δεκαπεντάχρονος έβγαλε από μέσα μας όσα θέλαμε καιρό να πούμε κι άλλοι χιλιάδες συνομήλικοί του μας έδειξαν το τρόπο να τα εκφράσουμε…

Ήταν ο αέρας δυσφορίας που διαπερνούσε οικογενειακούς τσακωμούς για να πληρωθεί το νοίκι, τις ουρές στα νοσοκομεία, τα λεωφορεία και τις εφορίες και τόσους μα τόσους άλλους θύλακες απογοήτευσης και μιζέριας που είχαν κάνει τα σώματα των ανθρώπων να γέρνουν σκυφτά, να περπατούν ασθμαίνοντας, να μιλάνε χαμηλόφωνα…

Ένας πυροβολισμός αρκούσε για να κινητοποιηθούν οι εσώτεροι μουδιασμένοι κόσμοι μας.

Ο σκυφτός κόσμος βγήκε στους δρόμους και εκεί κάπου η πλάτη του ίσιωσε, η φωνή του δυνάμωσε και η γροθιά του έσφιξε …κρατώντας μια πέτρα αυτή τη φορά…

Άλλος την 'εξoστράκισε' κατά της αστυνομίας, άλλος κατά υπουργείων, τραπεζών, πολυκαταστημάτων άλλος κατά του μαγαζιού του αφεντικού του.

Άλλος την κράτησε μέχρι το τέλος της πορείας στα χεριά του και την έστρεψε με θυμό σε μια στάση λεωφορείου…

Η πόλη μας κάηκε και ομόρφυνε…

Και ακόμα ομορφαίνει…

Οι μέχρι πρότινος ‘αγανακτισμένοι πολίτες’ μετατρέπονται σε εξεγερμένους που απ’ τα μπαλκόνια τους, πετούν γλάστρες στις διμοιρίες. Πελάτες καφετεριών καλύπτουν τα πρόσωπά τους με τρέντυ κασκόλ και εξφενδονίζουν τασάκια, μαθητές φορούν κουκούλες και λιθοβολούν αστυνομικά τμήματα.

Δεν έχουμε μια ορατή χούντα για να την ανατρέψουμε γι αυτό και η ουσιοποίηση του Άλλου επιτελείται καλειδοσκοπικά… παντού…σε όλα…

Τα πήρε και τα σήκωσε.

Μετανάστες πάνε μια βόλτα στο Γερμανό έτσι όπως χρόνια την ονειρεύονταν, με τους φίλους τους, με αυτούς που περπάτησαν μίλια για να ρθουν εδώ κι ένα απ’ τα χιλιάδες ‘ουφ’ της καθημερινότητάς τους αρκούσε για να τσακίσει τη βιτρίνα και τα ρολά. Πήραν τα πάντα, δεν πλήρωσαν τίποτα… κατούρησαν και την είσοδο φεύγοντας…

Στου Zara είχε εκπτώσεις για όλους μας και στο Βασιλόπουλο του πουλιού το γάλα ήταν δωρεάν…

Συνέβη και στην Αργεντινή πριν λίγα χρόνια, συνέβη και στη Γαλλία πιο πρόσφατα.

Το ταξίδι του δυτικού κόσμου με τελικό σταθμό την συγκρότηση της ιδιότητας του πολίτη είχε πρώτη, δεύτερη και τρίτη θέση. Η πρώτη τώρα έχει το πρόβλημα.

Οι άλλες δυο εξεγείρονται.

Ο δρόμος της κανονικότητας και της μη-κανονικότητας στα πλαίσια της αστικής δημοκρατίας ίσως να οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα. Να ανατραπεί η κυβέρνηση και να τη διαδεχτεί το ΠΑΣΟΚ ή να προαχθεί ο Σαρκοζί από υπουργός εσωτερικών σε πρόεδρο της χώρας…είναι όμως διαφορετικές διαδρομές.

Η ανάταση της εξέγερσης μένει ως βίωμα που κρατάει για καιρό.

Το να σπας τα πεζοδρόμια και να εξoστρακιζεις τα μάρμαρα απέναντι σε ότι σε στριμώχνει σωματοποιείται. Γίνεται habitus. Τρόπος ανάμεσα σε άλλους τρόπους, πιθανή ανάμεσα σε άλλες πιθανές δράσεις… είναι-ήδη-εκεί και ανα πάσα στιγμή κινητοποιείται…

Η κρατική βία πρέπει να απαντιεται σε όλα τα επίπεδα και με όλους τους τρόπους. Η μικρο-βία της ανέχειας πρέπει επίσης να απαντιεται.

Η σύνδεση των δυο έχει γίνει ορατή πλέον στον κόσμο.

Δεν εμπιστεύομαι καθόλου αυτό που ονομάζεται λαός, μέσος Έλληνας, καθημερινός άνθρωπος… Συνήθως είμαστε απέναντι και θα συνεχίσουμε να είμαστε και στο μέλλον.

Στη συγκεκριμένη όμως χωροχρονική συγκυρία είμαστε μαζί.

Είμαστε όλοι (εν δυνάμει) κουκουλοφόροι.

Δε μπορώ να σκεφτώ κάτι άλλο και στην παρούσα φάση δε μπορώ να το σχετικοποιήσω περισσότερο.

Η σχετικοποίηση θα οδηγούσε το πολύ στο να χαρακτηρίζουμε τις ενέργειες της αστυνομίας ως βία και να βάζουμε εισαγωγικά στην ίδια λέξη όταν μιλάμε για τις πέτρες των μαθητών, τις μολότοφ των αναρχικών, τις μπογιές των αριστερών, τα πλιάτσικα των μεταναστών…

Δεν μιλάμε για τη συνάντηση δυο πολιτισμικών τροπικοτήτων, της κρατικής βίας απ τη μια και της βίας των πολιτών από την άλλη. Θεωρώ πως αυτή η σχετικοποίηση είναι εξαιρετικά επικίνδυνη.

Οι πολίτες ερωτήθηκαν…

Αν θέλουν βαριά φορολογία, ανεργία, ακρίβεια, υποβαθμισμένη υγεία, εκπαίδευση, αστυνομοκρατία στους δρόμους, στρατόπεδα συγκέντρωσης, αν θέλουν να πληρώσουν την παγκόσμια κρίση και τα ντόπια σκάνδαλα από την τσέπη τους… κι εντέλει αν θέλουν να τους πυροβολούν κακομαθημένοι και μισάνθρωποι δημόσιοι υπάλληλοι…

Και απάντησαν…

Ο καθένας μας αυτές τις μέρες έχει απαντήσει με το δικό του τρόπο στα παραπάνω ερωτήματα…

ενώ κάποιοι (λίγοι) διακρίνουν τη λεπτή γραμμή που τα διαπερνά και τα συνδέει.

Όλα θεμιτά.

Τα υποκείμενα ερωτηθήκαν από την εξουσία…

Τους ζητήθηκε να σχολιάσουν την πρόταση για τις ζωές τους…

Για το πώς θα βιώνουμε -την -ύπαρξη -μας -στον -κόσμο.

Τα υποκείμενα τη συγκεκριμένη στιγμή δεν υποχρεούνται να προτείνουν… αλλά να σχολιάσουν…

Ίσως δεν έχουν πρόταση για έναν άλλο κόσμο αλλά σίγουρα απαντούν αρνητικά στο ερώτημα αν τους αρέσει αυτός που ήδη υπάρχει.

Αυτό αισθάνομαι πως συμβαίνει γύρω μας τις τελευταίες μέρες.

Στις προτάσεις θα διαφωνήσουμε…κι εκεί θα ξαναχωριστούμε ατέρμονα καλειδοσκοπικά και πάλι… και πάλι… αλλά τώρα είμαστε ακριβώς στη στιγμή της απάντησης που κάποιοι βαφτίζουν εξέγερση…

Τη στιγμή της αλληλεγγύης.

Saturday, December 20, 2008

Rage on stage: Turning Athenians into Romans

Three scenes as a prelude to Greek riots:

Scene no.1:
Around 2000 people are gathered in front of the Greek parliament following a call to a sit-in by the open assembly of the occupied Law University. The atmosphere is serene, people's chats and scrolls are often accompanied by slogans against police brutality and state violence. Police forces are not in sight. Suddenly a young man takes off half of his clothes, and bends his naked upper body in such a way as to simulate a human being in chains, humiliated: his hands bonded behind his back, his knees folded, his head hitting the floor, his exposed back revealing a tatooed crucified Jesus. In this position screams comes out of his mouth, which is only 3 cm far from the ground: "How does it feel to live an entire life bent like this, how does it feel?". The relaxed atmosphere is changing at once. People and ...journalists gather around the young man, a crowd of 15 others follow him suit and uncover their upper bodies, taking the same body posture. The crowd is shocked, electrified, speechless. Heavy silence, reflection, a sudden applause. One girl, part of the crowd, screams back to the bystanders: "Don’t applause, just follow us and see how does it feel by yourself". Kids with school bags undress...
Within seconds, divisions of riot police appear from all directions heading to the spot. The silence is gone, slogans against police vibrate the air allover the parliament. The crowd turns the back to the spontaneous performers and heads towards the police forces angrily. They attack them verbally, demanding they leave immediately. The police retreats in order to re-deploy only meters in front of the ad hoc "stage". (text continues in the comments)

Monday, December 15, 2008

Wie ist es nur so weit gekommen?


“Πως έφτασαν ως εδώ τα πράγματα;”


Η Αμάντα Μιχαλοπούλου, σε ένα άρθρο της στη Tagesspiegel (14.12) γράφει ότι όλη η Ευρώπη θα χρειαστεί να απαντήσει αυτή την ερώτηση αργά ή γρήγορα, αλλά η Ελλάδα θα πρέπει να την απαντήσει πριν από όλους. Αυτή είναι η ερώτηση που μαζί της ρωτάνε και τα περισσότερα διεθνή και εγχώρια media την τελευταία εβδομάδα, και την οποία βιαστικά προσπαθούν να απαντήσουν παραθέτοντας ένα πεπερασμένο αριθμό από στοιχεία και στερεότυπα. Μία σημαντική ερώτηση σίγουρα, για την οποία όμως είναι αργά ή νωρίς. Η ερώτηση αυτή τη στιγμή δεν είναι η παραπάνω, η πλέον σημαντική ερώτηση τώρα είναι εάν ο κύριος στο ταμείο του σούπερ-μάρκετ θα πληρώσει για τις γαμωσοκολάτες του ή όχι.




Μια φανταστική ιστορία.


Ένας κύριος μπαίνει μέσα σε ένα σουπερμάρκετ. Μπήκε για να αγοράσει σοκολάτες: για τους φίλους του ή για τη γυναίκα του με την οποία τσακώθηκε χθες ή για τα παιδιά του που τις λατρεύουν ή για εκείνο το στοίχημα που έχασε με τους συναδέλφους του στο γραφείο. Ρίχνει τις σοκολάτες στο καλάθι του μαζί με άλλα δυο-τρία μικροπράγματα και πάει στο ταμείο. Εκεί, και ενώ βγάζει τα προϊόντα από το καλάθι του, αντιμετωπίζει την πλέον περίεργη των σκηνών. Μια ομάδα ανθρώπων, οι λεγόμενοι καταληψίες, έχουν μπει μέσα στο σουπερμάρκετ προκειμένου να ανανεώσουν τις προμήθειες τους σε τρόφιμα. Δεν πληρώνουν για τα πράγματα που πήραν και, καθώς δεν υπάρχει κανείς για να τους σταματήσει, ούτε προσπαθούν να κρύψουν την λεία τους, ούτε τρέχουν για να ξεφύγουν. Καθώς περνάνε δίπλα από το ταμείο στο οποίο βρίσκεται ο κύριος με τις σοκολάτες τον κοιτάνε με την ίδια περίπου περιέργεια με την οποία τους κοιτάζει και αυτός. Ο νεαρός που κάθεται στο ταμείο τους κοιτάζει όλους κλεφτά, ενώ είναι έτοιμος να χρεώσει τις σοκολάτες του κυρίου. Τότε ξαφνικά, ένας από τους καταληψίες λέει στον κύριο: “Μην τις πληρώσεις. Πάρε τις γαμωσοκολάτες σου και φύγε, έλα μαζί μας .”


Σιωπή πέφτει στην σκηνή, όλα παγώνουν. Ο νεαρός στο ταμείο κοιτάζει τον κύριο, οι καταληψίες κοιτάζουν τον κύριο και τον νεαρό στο ταμείο, ο κύριος κοιτάζει τις σοκολάτες. Κανείς δεν μιλάει. Αλλά, αυτή η περίοδος σιωπής, η οποία έχει την χροιά της αιωνιότητας, στην πραγματικότητα δεν είναι παρά μία μόνο στιγμή. Πολύ σύντομα οι καταληψίες θα φύγουν – πεινασμένοι άνθρωποι τους περιμένουν πίσω στην κατάληψη. Πολύ σύντομα ο κύριος με το γαλάζιο πουκάμισο που στην πλάτη γράφει security θα ξαναεμφανιστεί στην πόρτα του σούπερ-μάρκετ – και τότε ο νεαρός στο ταμείο μάλλον θα αρχίσει να ξαναπατάει το κουμπί «βοήθεια» στο πληκτρολόγιο του. Ο κύριος με τις σοκολάτες έχει στην πραγματικότητα ελάχιστο χρόνο για να λύσει το δίλημμα του. Και ασφαλώς δεν είναι εύκολο δίλημμα. Θα πρέπει να αποφασίσει δίχως να λάβει υπ’ όψη του όλες τις παραμέτρους και τις συνέπειες. Μπορεί για παράδειγμα να ξέρει, όπως μπορεί και όχι, ότι εάν αποφασίσει να φύγει χωρίς να πληρώσει, τουλάχιστον το μέλλον των σοκολατών στα ράφια του σούπερ-μάρκετ, είναι αβέβαιο. ‘Ισως και το μέλλον των ραφιών, ίσως και του ίδιου του σούπερ-μάρκετ. Τώρα, η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί στον απλό άξονα του ναι ή όχι. Και όμως, από την απάντηση που θα δώσει στην ερώτηση, εξαρτώνται πάρα πολλά. Διότι η άρνηση του να πληρώσει για τις σοκολάτες του, είναι άρνηση σχεδόν όσων διδάχτηκε στη ζωή του. Ο κύριος έχει μάθει καλά ότι πρέπει να πληρώνει για τις σοκολάτες του. Ακόμα και αν δεν πληρώνει τους φόρους του λοιπόν, έχει διδαχθεί ότι εάν δεν πληρώσει τις σοκολάτες του, η τάξη του σύμπαντος, αν όχι και το ίδιο το σύμπαν, θα καταρρεύσει. Και μάλλον έτσι είναι, μάλλον κάτι θα καταρρεύσει, ακριβώς όπως τον δίδαξαν. Η απάτη εδώ βρίσκεται, ως συνήθως, στα άρθρα: θα καταρρεύσει ένα σύμπαν, όχι το σύμπαν. Έτσι, αυτό το οποίο τίθεται υπό αμφισβήτηση από τον κύριο που κοιτάζει τις σοκολάτες στο ταμείο, είναι στη πραγματικότητα ο αυτόματος πιλότος. Αυτός που οδηγούσε το χέρι του ως τώρα στο να βγάζει από το πορτοφόλι του το ακριβές ποσό που αναγράφονταν στο προϊόν, αυτός που όταν δεν έβρισκε το ακριβές ποσό στο πορτοφόλι του, τον οδηγούσε στο να λέει ‘Γαμώτο. Θα ξαναπροσπαθήσω αργότερα.’ Στην λαμπρή αυτή στιγμή της επιλογής διακυβεύονται τα πάντα. Και έτσι αυτή είναι η μόνη ερώτηση που στ’ αλήθεια χρειάζεται να απαντήσει τώρα. Ερωτήσεις όπως ‘πώς έφτασε η κατάσταση ως εδώ’, θα συζητηθούν αργότερα. Από την απάντηση όμως στο δίλημμα του κυρίου με τις σοκολάτες, θα εξαρτηθούν τα πάντα σχετικά με την συζήτηση του ‘πώς φτάσαμε εδώ’ : από το ποιοι θα έχουν λόγο στη συζήτηση αυτή μέχρι το τι αλλαγές θα προκαλέσουν τα συμπεράσματα της.