Χαιρετω σας ολους,
Ήθελα εν συντομία να θέσω κάποιες σκόρπιες σκέψεις που μου γεννήθηκαν τις τελευταίες μέρες μετά απο διάφορα email που έλαβα απο φίλους και που ενθουσιωδώς με παρότρυναν να παρακολουθήσω τα βίντεο κάποιας καλλιτέχνιδος εν ψευδωνοματι Αννα-Γούλα. (δειτε πχ http://www.youtube.com/watch?v=XlC_BvuMGTs, http://www.youtube.com/watch?v=UQBX3iU1WiQ, http://www.youtube.com/watch?v=uWaYn6GWLwA). Οι παρακάτω γραμμές έχουν περισσότερο σκοπό να ανοίξουν μια συζήτηση για τα περιθώρια διαχείρισης και κριτικής της πολιτισμικής βιομηχανίας.
Σύμφωνα με τα διθυραμβικά σχόλια (στο you tube και αλλού) τα βίντεο αυτά αποτελούν μια κριτική στην τρέχουσα ελληνική πολιτισμική παραγωγή και ιδίως στον χώρο του σκυλάδικου που είναι επενδυδέμενο με εθνικιστική αισθητική και ανδροκρατικό σεξισμό. Η ίδια η καλλιτέχνις ενσωματώνει και υποδύεται την σκυλού-σταρ που με την καρικατουρική αναπαράσταση μιας υποτιθέμενης ενιάιας αισθητικής στοχεύει στο να τα ξεμπροστιάσει και να τα αποδομήσει. Η μήπως οχι;
Το ερώτημα που θέλω να θέσω εδώ ειναι κατα πόσον μια μιμητική αντιγραφή με υποννοόύμενη αποδομιστική ατζέντα , κάποιου ιδιώματος το οποίο θεωρείται αντιδραστικό ή επικίνδυνο, αναπαράγει και εξιδανικεύει περαιτέρω την αισθητική αυτή. Είναι ένα ερώτημα που αφορά μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης τέχνης και του σύγχρονου παρεμβατικού λόγου.
Έτσι μπορούμε να σκεφτούμε τις προεκτάσεις του για τις "αντιπολεμικές ταινίες" ή τις φωτογραφίες της Cindy Sherman που στήνοντας τον εάυτό της σε πλάνα που παραδοσιακά θεωρούνται αντικείμενα επιθυμίας ενός σεξιστικού, αντιδραστικού, αποικιοκρατικού βλέμματος υποτίθεται οτι σχολίαζε την πολισμική παραγωγή της εποχής της. Τι κάνει μια αντι-πολεμική ταινία; αισθητικοποιεί και εξιδανικέυει τον πόλεμο ή παράγει επαρκή κριτική για την πολιτική οικονομία του. Υπάρχει ένδιαφέρουσα αντι-πολεμική ταινία που δεν βυθίζεται στα στερεοτύπα του πόνου, της ανδρικής φιλίας και τις κοινοτοπίες περί πολιτικής εκμετάλλευσης;
Στην περίπτωση της Αννα-Γούλας: μπορεί να υπάρξει αποδομιστική κριτίκή απο τη στιγμή που το βλέμμα του θεατή έρχεται αντιμέτωπο με την γκρίζα ζώνη όπου η γοητεία (η ίδια καθόλου τυχαία είναι ελκυστική γυναίκα) συναντα΄μια εκ του ασφαλούς περιφρόνηση για το απεικονιζόμενο ιδίωμα;
Η μίμηση έχει ιδωθεί πρόσφατα ως προιόν της επαφής μεταξύ δύο ανισων μερών που όμως αποσταθεροποιεί και αντιστρέφει τους δοσμένους όρους ισχύος (βλ τα έργα των Homi Bhabha και Michael Taussig). Όταν όμως η μίμηση λαμβάνει χώρα ώς το παιχνίδι μιας ισχύρής ομάδας (καλλιτέχνες που εν μέρει περιφρονούν εν μέρει αισθητικοποιούν) που στιγμιαία ενσωματώνει το "χαμηλό" τότε βρισκόμαστε στο γνωστό και παλίο αστικό χόμπυ του ηδονοβλεπτικού freak show.
Θέση μου είναι ότι το σκυλο-ποπ ιδίωμα είναι βαθιά αντιδραστικό και τεχνιέντως στηριζόμενο απο μηχανισμούς που δρέπουν οφέλη (πολιτικά και οικονομικά) απο την ταύτιση ανθρώπων με αυτό. Εαν έχουμε σκοπό να το σύρουμε στο χώρο της κριτικής τότε σίγουρα δεν μπορεί να΄γίνει αυτό με όρους καρνιβαλικής-αισθητικής ενσωμάτωσης. Απο την άλλη ούτε θέλω να στηρίξω (όπως θα έκανε ένας ορθόδοξος μαρξισμός) ότι οι οπαδοί του εν λόγω ιδιώματος οφείλουν να απελευθέρωθούν απο την λανθάνουσα συνέιδηση που το σκυλάδικο προσφέρει.
Βρίσκομαι σε μία αδυναμία να προτείνω τρόπους δράσης οι οποίοι δεν θα αναπαράγον ούτε το ιδίωμα που κριτικάρουν ούτε όμως θα δημιουργούν σφαίρες χαμηλού-και υψηλού οπου οι κριτές θα μπορόύν με άνεση να αποσύρονται στο υψηλό περιφρωνόντας το χαμηλό. Έχω όμως την αίσθηση ότι ως ανθρωπολόγοι που ερχόμαστε σε επαφή με όψεις της σύγχρονης ελληνικής ιδεολογίας και αισθητικής πρέπει να αναπτύξουμε λόγο και πράξη για αυτα.
περιμένω σκέψεις απο εσας
φιλιά
κωστής
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
23 comments:
!
θα επανέλθω (hopefully)
to "skylopop idiwma" ta spaei.kai genika re file TI KEIMENO EINAI AUTO! ouaou se fash.
1) de se pianw ti ennoeis lan8anousa syneidhsh (De nomizw oti ginetai na yparxei tetoio pragma , alla auto asxeto)
2) egw katalaba apo ayta pou eipes oti mhpws telika anti na satirizei apla anaparagei auto pou 8elei na kritikarei kai etsi to apenoxopoiei.
genika blepw se auto to keimeno thh eggenh ikanothta tou an8rwpou na blepei parallhles anti8etikes ennoies se ola ta pragmata, pragma pou shmainei sthn periptwsh mas oti den yparxei sygkekrimenos tropos gia na apodw8ei (gia ena sygkekrimeno skopo) ena sygkekrimeno periexomeno .
pantws h apenexopoihsh nomizw oti prepei na prohgeitai ths krishs an kai auto de shmainei oti exeis adiko
ναι, το κείμενό σου είναι πολύ καλό. Στην αρχή μου έβγαζε περισσότερο μια "προσπάθεια" να ορθώσεις ένα statement επειδή κυρίως σε ιντρίγκαρε η μαγκιά της άννας γούλα και λιγότερο η αξία αυτού που θέλεις να πεις. Στη συνέχεια το στρογγύλεψες.
Θα έλεγα πως για το συγκεκριμένο παράδειγμα που χρησιμοποιείς και που έκανε το triggering είναι λίγο τραβηγμένο από τα μαλλιά. Φαντάζομαι σε πολλές άλλες περιπτώσεις αυτό το οποίο λες θα ισχύει. δλδ σε απλά ελληνικά το ότι η προσπάθεια να αποδομήσεις ένα πράγμα χρησιμοποιώντας τους ίδιους τους όρους του κρύβει και μια ενδόμυχη λαγνεία για το πράγμα καθεαυτό (που διαφαίνεται από τη καύλα να το μιμηθείς) παρά από αυτό που σε καλεί να αποδομήσεις. (δεν ξέρω πόσο απλά ελληνικά ήταν αυτά βέβαια)
Αυτό που πιθανώς λείπει από τη θεώρηση και την εννοιολόγησή σου είναι η συμπάθεια προς την ποπ κουλτούρα (ειδικά απ΄την ώρα που έχεις μεγαλώσει μαζί της). Είναι μέρος σου και μέσα στην αφέλειά της είναι αρκετά sweet. Θέλω να πω μη γίνεσαι και συ academically δυσκοίλιος , άσε λίγο το fun να σε διαπεράσει. Αυτή η πρακτική ενέχει έναν (αυτο)σαρκασμό. Είναι για τον ίδιο λόγο που σε κάποιον αρέσει το trash. Ή το κιτς. Το ΠΟΛΥ κακό γούστο. Κρύβει μια αποδοχή αυτό σε ένα βαθμό , μια συνδιαλλαγή παρά μια μολότωφ. Έτσι τα λέω τώρα, δεν ξέρω αν βοηθάει. βαριέμαι να γράψω κάτι πιο συγκροτημένο όπως το κάνεις εσύ. Ίσως επιστρέψω. πάντως ωραίο κείμενο. Αλλα΄εγώ αγαπώ άννα γούλα (και μετά απ΄αυτό)
Γεια σας κι από εμένα,
Ομολογώ ότι δεν ήξερα, μέχρι τώρα, τίποτα περί «Αννας-Γούλας». Είδα τα video και αυτά που έχω να πω είναι τα εξής:
-Δεν μπορώ να πω πως γενικά συμπαθώ το σκυλο-ποπ ιδίωμα, αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως δεν καταλαβαίνω την ύπαρξή του, όπως και την συμπάθεια που του έχει μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού κοινού. Γενικά η όλη αισθητική του (μουσική και show) είναι κατά τη γνώμη μου χάλια. Ακόμα, η αναπαραγωγή εθνικών, θρησκευτικών και life style στερεοτύπων είναι γεγονός και ούτως ή άλλος αυτά προσπαθεί να κριτικάρει (ίσως με την αναγούλα που της φέρνουν) η περίπτωση που συζητάμε.
-Τα συγκεκριμένα video, αισθητικά δεν μου είναι απλά ενοχλητικά, με φέρνουν στην δύσκολη θέση να πρέπει να παθιαστώ ενάντια στην απαίσια αυτή αισθητική τους.
-Τώρα στο θέμα μας: Επειδή η περίπτωση αυτή είναι μια περίπτωση «καλών τεχνών» (πτυχιακή ή κάποια άλλη εργασία στην ΑΣΚΤ άκουσα) δεν αρκεί να συμπαθούμε την ποπ-κουλτούρα ή να αγαπάμε την Αννα Γούλα, όπως ο Chaca, για να μιλήσουμε ακαδημαϊκά για αυτήν την περίπτωση. Πρέπει να μπορούμε να δούμε πέρα από το προφανές. Η «Αννούλα» όχι μόνο αναπαράγει με την μίμησή της την ίδια αισθητική του σκυλο-ποπ, φαίνεται να το γουστάρει κιόλας, φαίνεται να της αρέσει να δείχνει το στήθος της και να παριστάνει την ποθητή, αλλιώς ίσως να ντρεπότανε να παρουσιάσει αυτό το video στους καθηγητές της. Με αυτόν τον τρόπο η κριτική της είναι τουλάχιστον ρηχή. Δεν μας λέει τίποτε άλλο από αυτά που ήδη ξέρουμε (εθνικά, θρησκευτικά, life style και πρότυπα ομορφιάς υπάρχουν και αναπαράγονται στο σκυλο-ποπ) και πέρα από αυτό μας τα λέει με τον ίδιο τρόπο που μας τα λένε και οι ίδιοι οι σκυλο-καλλιτέχνες, το μόνο που μας δείχνει κάτι άλλο είναι ο «και καλά» περιπαικτικός χαρακτήρας της και η παράφωνη φωνή της. Όμως αυτά δεν μπορώ να πω πως ξεφεύγουν και πολύ από αυτό που κριτικάρει.
-Γενικά, κρίνοντας από την δική μου εμπειρία, πιστεύω πως είναι δύσκολο για κάποιον επιστήμονα (π.χ. ανθρωπολόγο) να κάνει μια «σωστή» κριτική για ένα φαινόμενο το οποίο αντιπαθεί ή και ακόμα τον εκνευρίζει, όπως εμένα για παράδειγμα η συγκεκριμένη περίπτωση. Άρα δυστυχώς, δεν έχω να προτείνω κάτι αυτή τη στιγμή, πρέπει μάλλον πρώτα να προσπαθήσω να διαχειριστώ τις αντιδράσεις μου.
Καταρχάς θέλω να πω πως δεν καταλαβαίνω τις εξής έννοιες:
Τι σημαίνει «μιμητική αντιγραφή»;
Τι σημαίνει «καρνιβαλική-αισθητική ενσωμάτωση»;
Όταν μιλάς για «ιδίωμα», το οποίο είναι «αντιδραστικό ή επικίνδυνο», τι ακριβως εννοείς και που αναφέρεσαι;
Ο Πιλάλας, ή αλλιώς Ζορζ Πιλαλί, έχει καιρό τώρα τραγουδήσει:
«την μπετονιέρα μην κατηγοράς, αυτή σου δίνει για να φας».
Έβγαλε ένα άλμπουμ (πραγματικά δεν ξερω πως), απλά για να κοροϊδέψει.
Αυτό που ονομάζεις «καρικατουρική αναπαράσταση» (ας την πούμε καλύτερα «κοροϊδία», ή παρωδία) είναι ήδη η πιο ισχυρή κριτική, και ίσως και η πιο θεμιτή κριτική, διοτι ακριβως δεν στηρίζεται σε όρους «αλήθειας», ή «αισθητικού-αντιαισθητικού», κλπ, με τους οποίους φαίνεται να φλερτάρεις.
Το να «κοροιδεύεις» φαίνεται να συγκροτεί εξίσου ΚΡΙΤΙΚΗ και ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑ.
Ίσως να μπερδεύεις ακριβώς αυτή την «οικειότητα» με την «αναπαραγωγή».
Επιπλέον η «κοροϊδία» φαίνεται να μιλάει για το τι έχει σημασία (βαρύτητα) και τι όχι. Ταυτόχρονα, δεν προτρέπει σε λιθοβολισμούς, ή θεωρητικές κριτικές-πολεμικές.
Ίσως πάλι να φταίω εγω που δεν κατάλαβα καλά τι θες να πεις.
Μήπως πρέπει να γίνεις πιο σαφής στο ΠΩΣ η Αννούλα αναπαράγει... αλλά περισσότερο να εξηγήσεις ΤΙ αναπαράγει τελικά, κατα την άποψη σου;
Συγκεκριμένα, όχι γενικά.
ευχαριστώ παίδες για τα σχόλια σας. ελπίζω να συνεχίσουμε την συνομιλία. Λίγες διευκρινήσεις.
Η λανθάνουσα συνείδηση είναι (ισως δική μου λανθασμενη) μετάφραση του false consciousness (ίσως ψευδής ειναι το σωστό) που αποτελεί βασική πρόταση του ορθόδοξου μαρξισμού και αναφέρεται στην κατάσταση κατα την οποία ο προλετάριος αποπροσανατολίζεται με διάφορα μέσα υποκινούμενα απο την αστική τάξη απο τον "σωστό" (κατα Μαρξ) ιδεολογικό προσανατολισμό του: δηλαδή απο την συνειδητοποιήση της κοινωνικής του κατάστασης και την προσπάθεια αποτίναξης της κυριαρχίας αυτής. Η άποψη αυτή έχει θεωρηθεί απο μεταγενέστερους θεωρητικούς, περιοριστική και ηγεμονική στο βαθμό που και πάλι επιβάλει το τι "πρέπει" να κάνει ο προλετάριος ενώ απορρίπτει ό,τι δεν είναι καταφανώς ταξικός αγώνας ώς αυτο-θυματοποιήση. Ειναι δε μια άποψη που σαφέστατα αντιπαραβάλει κάποια υποτιθέμενη ‘’αλήθεια’’ με ένα μυθοποιημένο παρόν το οποίο θεωρείται και εμπόδιο στην χειραφέτηση.
Δεν θέλω να επαναλάβω αυτήν την εξουσιαστικη θέση και να υποστηρίξω οτι όσοι είναι οπαδοί του σκυλο-ποπ αυταπατώνται και πρέπει να απελευθερωθούν. Όμως δεν συμμερίζομαι ότι το σκυλο-ποπ ειναι γενικά "κουλ και ωραίο" στα πλαίσια μιας φάσης όπου τα κάνουμε όλα και τα ακούμε όλα. Για μένα το σκυλο-ποπ είναι ηγεμονικός μηχανισμός, και πιστέυω ότι όσοι το ακούν αποκλειστικά (όχι όσοι το ακούν για πλάκα ένα δίωρο το μήνα ψιλοκοροιδεύοντας τη φάση) θα μπορούσαν να καλλιεργούν την αισθητική τους πολύ καλύτερα. Ίσως όντως μεγαλώσαμε μαζι του αλλά αυτό δεν λέει τίποτα για το πως και πόσο μας επιβλήθηκε (δύσκολα σήμερα στέκεσαι σε δημόσιο χώρο τύπου σούπερ μάρκετ χωρίς να σου επιβάλλεται να ακούς Βανδή απο τα ηχεία). Όσοι δε ‘’για πλάκα’’ λατρέυουν το ‘’κακό γούστο΄΄ διατηρούν κατα την άποψη μου απόλυτα το διαχωρισμό ‘’υψηλό-χαμηλό’’ (σπάνια αυτοί είναι ταξιτζήδες-οικοδόμοι που ζουν σε υπόγειο ακούγοντας μόνιμα σκυλο-ποπ) αφού επικροτούν το σκυλο-ποπ ως ένα αστείο, μία φάρσα στην οποία συμμετέχουν για περιορισμένο χρόνο.
καταλαβαίνω πως μπορεί το ανθρωπολογικό λεξιλόγιο και οι θεωρητικές αντιστάσεις σε ποπ φαινόμενα μπορεί να ερμηνεύονται ως "ακαδημαική δυσκοιλιότητα" (είμαι επιφυλακτικός όμως όταν η ‘’απλότητα’’ επιβάλλεται ως το πρέπον ιδίωμα) αλλά πιστεύω οτι αν δεν προσπαθήσουμε κάποια πολιτισμική κριτική για όσα συμβαίνουν εις βάρος μας θα καταλήξουμε στα πλαίσια ενος απολιτικ-μητροπολιτικού ενθουσιασμού να νομιμοποιούμε ό,τι πλασάρεται (χωρις να ρωτάμε απο που και απο ποιόν) επειδή ειναι "καλτ" και "έχει πλάκα".
Τώρα για τον k. babis. Η ενσωματωμένη κοροιδία μέσω μίμησης (οπως τονίζω και στο αρχικό κείμενο) είναι ίσως η πιο αποτελεσματική αντίδραση στην εξουσία. Σύμφωνα με διάφορους που έχουν μελετήσει τέτοιες μιμητικές ζώνες, οι όροι και τα ιδεολογήματα της εξουσίας αναδιαπραγματέυονται και υποβάλλονται στην σκληρότερη πλην όμως στιγμιαια κριτική που παίζει με ενσωματώσεις και επιτελέσεις αντί για λογοκεντρικά επιχειρήματα. Αυτό ισχύει όμως για περιπτώσεις όπου υποτελείς ομάδες συναντώνται και αναδομούν το σημειολογικό επιβεβλημένο σύμπαν στο οποίο ζουν. Αυτη η άνάλυση αφορά το καρναβάλι των αγροτών του μεσαίωνα, τις μιμητικές τελετές ανθρώπων που έχουν υποστεί βίαιη αποικιοποιήση κλπ, όπου αναδιαπραγματέυονται οι όροι των κυρίαρχων δομών. (πχ ο Ινδος δημοσιος υπαλληλος που υποδύεται τον Αγγλο στους τρόπους και τελικα παράγει τρόμο στον αποικιοκράτη διότι συσκοτίζει τα όρια της ετερότητας και παράγει κοροιδευτικο και αντιστραμμενο στερεοτυπο περι Αγγλικότητας ).
Με την Άννα Γούλα έχουμε κατι τελείως διαφορετικό. Εχουμε κάποιον προνομιούχο που μπαίνει στιγμιαία στην ενσωμάτωση κάποιου ιδιώματος με σαφή στόχο (ειναι πτυχιακή εργασία μίας αστικής σχολής) να ασκήσει κριτική. Το ότι γνωρίζουμε ότι είναι πτυχιακή καθοδηγεί την ανάγνωση μας ενώ το αρχικό της κοινό (καθηγητες ΑΣΚΤ) είναι ακριβώς άνθρωποι που δεν μετέχουν στο αναπαριστηθεν ιδιωμα παρα μόνο απο κριτική απόσταση.
Εδώ οι ειρωνείες είναι αξεπέραστες καθώς το ιδίωμα το οποίο κριτικάρει είναι κατασκευασμένο επίσης απο προνομιούχους ‘’παίκτες’’ (βλ Φοίβος) και η κριτική στρέφεται τελικά ενάντια στο κιτς όσων το αποδέχονται και διασκεδάζουν με αυτό. Ειναι η κριτική της Αννας που τελικά υποβαθμίζει αυτούς που είναι σκυλάδες αφού δημιουργέι μια (αστική) λατρεία του κιτς όπου όμως το ίδιο σημασιοδοτείται ως χαμηλό και χυδαίο. Είναι της Αννούλας η επιτέλεση που στηρίζεται σε όρους ‘’αλήθειας΄΄, διότι στο τέλος της μέρας θα γυρίσει σπίτι της και θα βυθιστεί στην πολιτισμική οικειότητα των αστικων της ιδιωμάτων και όχι αυτών που για λίγη ώρα περιέπαιξε. Για αυτήν όπως και για τους αστούς που στιγμιαία την λατρέυουν υπάρχει μια άλλη αλήθεια, της υπολοιπής τους πολιτισμικής ζωής- πολυτέλεια που δεν έχουν όσοι ειναι πραγματικά οπαδοί του σκυλάδικου.
Το τι συμβάινει με τα σκυλάδικα και την κουλτούρα του Φοίβου είναι σοβαρό για μένα θέμα και η ‘’Αννούλα’’ οπως επισημαίνει πολύ σωστά ο pause δεν μας είπε τίποτα για αυτά πέραν απο το να μπεί στην σκηνή και να φτιάξει μια ρέπλικα που ειναι ‘’ίδια αλλά λιγο διαφορετικη’’. Εσυ νομίζω, έρχεσαι απο μία σκοπιά σχετικισμού που είναι έτοιμη να γιορτάσει οποιοδήποτε ιδιώμα ειναι αισθητικά ερεθιστικό χωρίς να ασχολειται με τις βασικές παραμέτρους της αναπαράστασης (παραγωγη-κατανάλωση- πολιτική οικονομία- ποιος φτιαχνει τι για ποιον και γιατί, και πως αυτό σημασιοδοτέίται). Ειναι αλλο πράγμα η παρωδία, αλλο η καρικατουρική αναπαρασταση (οπου γελοιογραφεις το σημαινόμενο) και άλλο η μιμητικη αντιγραφή (απο τα κάτω γελοιοποιηση των όρων της κυριαρχης ιδεολογιας).
κ
1. Η εκάστοτε κριτική οφείλει να γίνεται από «μέσα» και με τους ορους του αντικειμένου. Και αυτό ακριβώς επιτελει η «κοροϊδία», φτάνοντας στα όρια την «αναφορά» του, δίχως να είναι «απαραίτητο» κάποιο λογοκεντρικο επιχείρημα. Εκτός κι αν θεωρείς πως υπάρχουν εξωτερικά και αντικειμενικά σημεία θέασης, ή αλλιώς πως εσυ-ξέρεις-καλύτερα.
2. Η προσέγγιση πολιτισμικών φαινομενων μέσα από το σχήμα της «εξουσίας» για εσένα φαίνεται να είναι η επιτομή της πολιτισμικής ζωής, ενώ για μένα είναι απλά μια ερμηνευτική επιλογή, δίπλα σε άλλες (που εξαρτάται φυσικά και από την ποιότητα του ίδιου του φαινομένου), η οποία μπορεί να αναδείξει μια όψη, δηλ. να συνεισφέρει στην συνολικότερη εξέταση ενός φαινομένου. Υπάρχουν εξουσιαστικοί μηχανισμοί εν κινήσει, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως ΟΛΑ είναι εξουσιαστικοί μηχανισμοί. Επέτρεψε μου να πιστεύω πως τα πολιτισμικά φαινόμενα είναι πιο βαθιά. Μια τέτοια προσέγγιση θεωρώ πως αντικατοπτρίζει μια κατεξοχήν συντηρητική θεώρηση του «κόσμου» και της «ζωής», με την έννοια πως η στάση που παίρνεις συγκροτεί έναν διδακτικό λόγο που υποννοεί πως κατέχεις την αλήθεια (στην προκειμένη περίσταση «περί αισθητικής»), και πως είσαι και συ διψασμένος για αίμα (γλυκούλι μου) {λες: «πιστέυω ότι όσοι το ακούν αποκλειστικά... θα μπορούσαν να καλλιεργούν την αισθητική τους πολύ καλύτερα»}. Για να μην το ξεχάσω, πρέπει να σημειωθεί και η βεβαιότητα που έχεις για τα εκάστοτε κίνητρα και τις ενδότερες σκέψεις των «παικτών» (φαίνεται να ξέρεις τι κάνει η αννούλα κάθε βράδυ).
3. Μια τέτοια στάση είναι απόλυτα λειτουργιστική, μιας και για σένα αποτελεί άλυτο γρίφο όποια πολιτισμική τροπικότητα δεν αντιλαμβάνεσαι ως «πρέπουσα». Αυτή η έλλειψη κατανόησης σε παρακινέι να συμπληρώσεις αυτό το έλλειμα νοήματος καταφεύγοντας σε κάτι-άλλο-από το φαινόμενο καθ’αυτό, και την ιδιαίτερη γλώσσα που αυτό χρησιμοποιεί. Δηλαδή ανάγεις «κάτι» σε «κάτι-άλλο» και γι αυτό και χωρίζεις τον κόσμο σε υποτελείς και εξουσιαστές, σε θύματα και θύτες, γι αυτό και συγχέεις όλα τα επίπεδα και συγκρίνεις σαν όμοια πολιτισμικά μορφώματα, φαινόμενα από καρναβάλια του 18ου αι. μέχρι αποικιοκράτες και ανναγούλες.
4. Τέλος, αν οφείλουμε ως ανθρωπολόγοι να παρουμε πολιτική θέση (που και αυτό για μένα δεν είναι δεδομένο), τότε πιστεύω πως υπάρχουν πιο σημαντικά θέματα για να ασχοληθούμε.
Αχ μην ξεχάσω και τον τρόπο με τον οποίο δείχνεις να ξεμπερδεύεις μαζί μου, όταν με ελαφρότητα με βαφτίζεις «σχετικιστή» (τι εννοείς άραγε αυτο;) και με αφήνεις να φανταστώ και το μειδίαμα σου. Αλλά έχεις δίκιο σε ένα πράγμα: θέλω να γιορτάζω τον πολιτισμό, και όχι να τον θρηνώ.
peace love and unity...
Αν κι εγώ, ειδικά στην πολιτιστική βιομηχανία της ποπ μουσικής, βλέπω το σχήμα «εξουσίας» να κατέχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο, μου φαίνεται πως η προσέγγιση τέτοιων φαινομένων μόνο από αυτή τη σκοπιά είναι σίγουρα περιοριστική.
Βέβαια το να είναι μόνο «απλά μια ερμηνευτική επιλογή» θα έλεγα πως μου ακούγεται εξίσου περιοριστικό μιας και φαίνεται μια κυριαρχία - στην συγκεκριμένη περίπτωση - της αγοράς η οποία δεν μπορεί να μην μπει δυναμικά στο παιχνίδι της ανάλυσής μας.
Τελικά Babis εσένα πως σου φαίνονται αυτά τα βιντεο? Και τι προτείνεις? Γιατί από αυτά που διάβασα μου φαίνεται πως απλά απορρίπτεις το σχήμα «εξουσίας» ως κυρίαρχο, αλλά πέρα από την δήλωση περί «γιορτής του πολιτισμού», δεν βλέπω κάποια θέση..
Λυπάμαι φίλε μπάμπη που δειχνεις να μην καταλαβαίνεις τιποτα απο όσα λέω, υιοθετέις ένα συγκεκριμένο τόνο και να τοποθετεις στα γραφόμενα μου ήδη κουρασμένα επιχειρήματα με τα οποία δεν εχω καμία σχέση. (λειτουργισμούς, μανιχαισμούς μεταξυ εξουσιαστων και εξουσιαζομένων, ελιτισμο κλπ). Μάλλον θέλεις να αρθώσεις κάποιο ρητορισμό (‘’γιορτάζω τον πολιτισμό’’: θυμίζει εναρκτήριο λόγο υπουργού σε έκθεση βιομηχανικών προιόντων) ενάντια στον ελιτισμό με αδιευκρίνιστη αντιπρόταση και μου προσάπτεις μια προσέγγιση την οποία σαφέστατα αποκυρήσσω.
Αλλα πιο συγκεκριμένα
1. ‘’η κριτική οφείλει να γινεται απο μέσα’’ : πρωτοποριακή διαπίστωση. Αλλα αν πάρουμε σημειολογικα αυτό που γράφεις τότε πέφτεις σε όλα τα ολισθηματα που με κατηγορείς. ‘’οφειλει’’: βαριά λέξη, θα μας πεις εσυ τι πρέπει και τι δεν πρέπει; Και αν ναι, πως θα αποφύγεις την επαισχυντη για σενα κατηγορία του ελιτισμού (οτι εσυ ξέρεις καλύτερα δηλαδή). ‘’Απο μέσα’’: ήδη επαναλαμβάνεις την αναλυτική διχότομηση του μέσα και του έξω (δομολειτουργίζεις;).
Αλλα επι της ουσίας. ΕΙΠΑ και το ξαναλέω ότι πιστέυω στην δυναμική της μίμησης (απο τα μέσα κοροιδίας) και την αποσταθεροποίηση που φέρνει. Οταν ένας προνομιούχος καλλιτέχνης κοροιδέυει ένα πολιτισμικό προιον όμως με απήχυση σε μη-προνομιούχο πληθυσμό αυτο δεν ειναι όυτε αποσταθεροποίηση ουτε ριζοσπαστισμός. Εκτός του οτι δεν απευθύνεται στις προβληματικές πτυχές του προιόντος αυτόύ (ποιος το φτιάχνει, για ποιον κλπ) παιγνιωδώς γλιστράει ανάμεσα σε μία αυταρέσκεια που παίζει στιγμιαία τον σκυλά και μια ειρωνεία εις βάρος αυτού είναι σκυλάς.
2. ‘’τα πολιτισμικά φαινόμενα είναι πιο βαθιά’’. Η επόμενη σου δήλωση είναι ακόμα ισχυρότερη. Πάλι θέτεις τον εαυτό σε θέση που γνωρίζει και εχει καταλάβει περισσότερα απο μένα (αραγε αυτό δεν είναι δήλωση εξουσίας;). Δεν θέλω να δω τα πάντα υπο το πρίσμα της εξουσίας, όμως είναι αδιανόητο να εξετάσεις κάποιος τις αναπαραστάσεις με μαζική απήχηση χωρίς να σκεφτεί τίποτα περί πολιτικής οικονομίας. Στον δικό σου απολιτικ- ελεύθερο απο εξουσία κόσμο, τι γίνεται; Είναι όλοι ελέυθεροι να παρουσιάζουν εαυτούς όπως και με ό,τι θέλουν;
Επίσης θελω να τονίσω ότι δεν ντρέπομαι να πω ότι πιστέυω οτι οι άνθρωποι αξίζουν περισσότερα απο το να ακούν Βανδή και να βλέπουν τηλεοπτικά σόου ταλέντου. Και σε αντίθεση με σένα που σου αρέσει αυτό, εγω διεκδικώ (οχι επειδη πιστευω ότι πάσχουν απο ψευδη συνείδηση πάντως) ότι μπορούν να κάνουν και άλλα πράματα. Αν αυτό το ονομάζεις ελιτισμό, τότε έχουμε περάσει στην δικτατορία (την δικιά σου) όπως κάθε προσωπική θεωρητική πολεμική περί μαζικής κουλτούρας θεωρείται προβληματική. Τέτοια στάση το μόνο που αφήνει ανέγγιχτο τελικά είναι τα μαζικά πολιτισμικα φαινόμενα, υπο την ιδεολογία του μη-ελιτισμού. Φαίνεται οτι στην ιεράρχηση που έχεις κάνει η δική μου επιχειρηματολογία ειναι πιο προβληματική απο τα προιόντα του Φοίβου.
3. εδω δείχνει σαν να μην διάβασες καν το κειμενο μου. Ποτέ ειναι μίλησα για ‘’πρέποντα’’ φαινόμενα (αντίθετα είπα οτι ειμαι καχυποπτος στον λόγο περι πρέποντος) και ουτε και επιθυμώ να μειώσω τα πάντα σε θέμα θέσης ισχύος. Οι παραλληλίες με άλλα φαινόμενα υποτέλειας και αντίστασης ειναι για να εμπλουτίσουν μια θεώρηση για τέτοια θεματα σε άλλα πλαίσια. Έτσι λειτουργεί η ίδια η ανθρωπολογία, αντλώντας απο άλλού και άλλοτε σκέψεις για μορφώματα (χωρίς να τα επιβάλει απαραίτητα στο παρόν).
4. για μένα το ότι ζούμε σε μία χώρα με τόσο ισχυρή κουλτούρα ποπ-σκυλάδικου-ριάλιτι σόου και όπου ακόμα και οι υποτιθέμενες φωνές κριτικής είναι οικτρή αναπαραγωγή αυτών ειναι αρκετά σοβαρό θέμα. Η πολιτική παίζεται κατα την άποψη μου κατεξοχήν στην αρένα της αισθητικής και των ενσωματώσεων της αισθητικής. Έχω επαναλάβει ότι αναστοχαστικά βρίσκομαι σε αδυναμία να προτείνω κάποιο μοντέλο κριτικής (εχοντας υποψη τα οσα προφανη λες περι ελιτισμου και επιβολής) αλλα αντίθετα με σένα προσανατολίζομαι στην κριτική.
Σε ειπα σχετικιστή πιστέυοντας ότι διαφωνεις με μένα λόγω καποιας επιμονής στο εθνογραφικό στοιχείο (οπου ίσως το σκυλο-ποπ μεταμορφώνεται σε κατι αλλο) αλλα έκανα λάθος. Δεν εισαι σχετικιστής εισαι θιασώτης. φαίνεται πως θες να γιορτάσεις την πολιτισμική παραγωγη στην σύγχρονη Ελλάδα, που μάλλον σε εκφράσει κιολας τελικα. Αντε να περάσεις ωραία στο παρτυ αυτό. Αλλα πρόσεχε διότι οι συμποσιαστές σου πολυ φοβάμαι ότι θα ειναι πρόσωπα που θα θέλουν απο σένα πράγματα που δεν τα εχεις φανταστεί.
φιλια
κ
xaxa. καλά θα ρθω μια φορά που θα χω πιο πολύτ χρόνο να διαβάσω
χχαα, τί είστε σεις ρε;;;
δημιουργικότητα ρε παιδιά η κοπέλα , μην τρελαθούμε κιόλας. μια χαρά πέρασε η κοπέλα, μια χαρά "προϊόν" κατάφερε να βγάλει, μόνη της όλα, μπράβο και γαμώ και να χαίρεται πάντα να μας κάνει καιι μας να χαιρόμαστε. σιγά
(αλλά θα ρθώ να διαβάσω λίγι theory)
Τσάκα-Χαν! Είμαι μαζί σου. Η «συζήτηση» αυτή έχει ξεφύγει πλέον από την αναγούλα. Νομίζω πως απλά κατευθύνεται γύρω από το τι είναι «ανθρωπολογία»
Οπότε συνεχίζω.
Kώστα μου,
Καταρχάς δεν είναι αναγκαίο να συμφωνούμε, ή να συμφωνήσουμε. Ούτε καν να κάνουμε την ίδια ανθρωπολογία. Το οτι δεν μπορούμε να συννενοηθούμε υποδεικνύει πιστεύω ένα ευρύτερο χάσμα που υπάρχει ανάμεσα μας. Φαίνεται απλά να επιτελούμε δυο διαφορετικές ανθρωπολογίες: κάνουμε άλλη ανθρωπολογία. Δεν είναι κακό.
Θεωρώ πως η προσέγγιση που ακολουθείς φέρει έναν συνολικότερο Λόγο άρρητου λειτουργισμού, με βασικό χαρακτηριστικό την «αναγωγή». Το να το αρνείσαι, δεν σημαίνει οτι, κατα τη γνώμη μου πάντα, δεν το κάνεις.
Καταρχάς δεν απαντάς στα ζητήματα που θέτω σε σχέση με την προσέγγιση σου. Δεν συνομιλείς μαζί μου. Αντίθετα, αυτά στα οποία απαντάς είναι ερωτήματα που ο ίδιος θέτεις στον εαυτό σου: ανακυκλώνεις τον εαυτό σου.
Ακόμα και στο πρώτο σου επιχείρημα ανάγεις: λες «αν πάρουμε σημειολογικα αυτό που γράφεις». Μην τα παίρνεις σημειολογικά, αλλά προσπάθησε να καταλάβεις αυτό που προσπαθώ να πω. Παρόλο που δεν είχα σκοπό να απαντήσω στα επιμέρους, με προκαλείς να το κάνω. Γιατί ενώ προσπάθησα να σου απαντήσω σε ένα ευρύτερο επίπεδο, εσύ επέλεξες έναν άλλο δρόμο: δημιουργείς εντυπώσεις. Γι αυτό και με αποκαλείς:
• «ελιτιστή»
Δεν ισχυρίστηκα ποτέ το αντίθετο, γιατί δεν παίζει ρόλο στην προσέγγιση μου, σε αντίθεση με το δικό σου σχήμα
• «δομολειτουργιστή»
Μονόπλευρη η σημασιοδοτηση που δίνεις στην θεωρηση του «μέσα-έξω».
• «εξουσιαστή» (;)
Το ότι μπορεί να θεωρώ πως αντιλαμβάνομαι περισσότερα από κάποιον άλλο, δεν σημαίνει και πως ασκώ εξουσία: το να υποστηρίζω την άποψη μου δεν με κάνει «βίαιο»
• «μ’αρέσουν-τα-ριάλιτι-και-τα-σκυλάδικα-και-οι-ζημιές»
Επίσης δεν έχει σημασία για την ερμηνευτική που έχω επιλέξει, σε αντίθεση με τη δικιά σου
• «απολιτίκ»
Δεν είπα ποτέ πως μηχανισμοί εξουσίας δεν υπάρχουν, αλλά διαφώνησα στην κεντρικότητα τους σε σχέση με κάθε πολιτισμικό φαινόμενο. Η μαζικότητα η μη ενός φαινομένου δεν αποδεικνύει κάτι απαραίτητα. Η «πολιτική οικονομία» που περιβάλλει ένα φαινόμενο ΔΕΝ είναι το φαινόμενο, αλλά συσχετίζεται με αυτό. Και άρα έχουμε να κάνουμε με δύο διαφορετικά ερωτήματα, όπου το ένα αναφέρεται στο «τι» του φαινομένου και το άλλο στη συσχέτιση του με άλλα φαινόμενα.
• «γιορτινός»
Εσύ με βάφτισες και το βρήκα όμορφο σαν εικόνα. Ναι ο πολιτισμός ίσως να έχει και κάτι γιορτινό όταν αναγνωρίζεις στο υποκείμενο την δύναμη που του αναλογεί και δεν τον περιφέρεις στα κείμενα σου σαν ένα θύμα απρόσωπων επιβολών. Ακόμα και οι επιβολές έχουν «πρόσωπο», ακόμα και η βία φέρει πολιτισμικό νόημα. Εγώ λοιπόν, αν μου επιτρέπεις για πρώτη φορά να αυτοπροσδιοριστώ, θεωρώ πως αυτό που πρέπει να προσεγγίσουμε καταρχάς αν θέλουμε να μιλήσουμε για το φαινόμενο καθ’αυτό, ή αλλιώς για το «τι» του φαινομένου, είναι τα νοήματα που αυτό φέρει.
• «θιασώτης»
Τίνος ο θιασώτης είμαι δεν είναι σχετικό με την προσέγγιση μου, αλλά με τη δική σου. Άλλωστε θιασώτες μπορει να είμαστε και οι δύο, από αντίθετες μεριές. Αλλά στη δική σου ανθρωπολογική προσέγγιση, κάτι τέτοιο φαίνεται να είναι αθέμιτο.
Για όλα τα παραπάνω ισχυρίστηκα νωρίτερα πως η κριτική σου είναι των εντυπώσεων.
Τώρα, σε σχέση με το «μέσα-έξω» της κριτικής στην ανθρωπολογία:
Μου φαίνεται πως αφετηρία της προσέγγισης σου είναι πως το σκυλλάδικο είναι βλακεία: κατι τέτοιο φαίνεται να συγκροτεί ας πουμε μια «εξωτερική» κριτική και κατά κάποιον τρόπο δεν θεωρώ πως συνιστα κριτική.
Π.χ. δεν μπορείς να κάνεις κριτική σε μια θρησκεία λέγοντας πως ο Θεός δεν υπάρχει. Κάτι τέτοιο δεν είναι κριτική, αλλά άρνηση του φαινομένου καθ’αυτού. Σε περίπτωση που θες τελικα να ερμηνεύσεις το φαινόμενο της θρησκείας, αν δεν δεχτείς ως αληθινή την ύπαρξη του Θεού τότε μόνο να ανάγεις μπορείς: να ανάγεις δηλαδή την θρησκεία σε κάτι-άλλο-της-θρησκείας, π.χ. ιδεολογία, Λόγος, κλπ. Αλλά μήπως εδώ τελικά εντοπίζεται η θεωρητική μας διαφορά; Φαίνεται να υπάρχουν δύο είδη ανθρωπολογικής προσέγγισης με διαφορετικές ατζέντες. Η μία προσέγγιση προσπαθεί να εξηγήσει το φαινόμενο, ενώ μια άλλη προσπαθεί να καταλάβει το νόημα που φέρει το φαινόμενο. Και τα δύο φαίνεται να έχουν εγγενής αδυναμίες και διαφορετικές δυνατότητες. Η «εξηγητική» προσέγγιση φαίνεται να επιβάλλει ένα νόημα, αλλά είναι σε θέση να δώσει κάποιες εξηγήσεις (αυτή η ανθρωπολογία φαίνεται να αντλεί νόημα αποκλειστικά από τη δεξαμενή εννοιδοτήσεων του εαυτού της, ενώ έχει σαν πρωτογενή στόχο την εξήγηση). Αντίθετα μια «ερμηνευτική» προσέγγιση επιδιώκει να αποδώσει όσο πληρέστερα μπορεί το αναζητούμενο νόημα, που φέρει το υποκείμενο, ανεξάρτητα αν αυτό μπορεί να θεματοποιηθεί μέσα από γνωστά σχήματα. Αλλά δεν μπορεί, ακόμα και να το ήθελε, να εξηγήσει: δεν το επιτρέπουν οι όροι της.
Αυτά.
Αα, και δεν υπάρχουν «κουρασμένα» επιχειρήματα. Μόνο κουρασμένα παλικάρια. Τα επιχειρήματα μπορεί να είναι πειστικά ή όχι.
Τσακα-Καν ειμαι και εγω εν μέρει μαζί σου, διότι η συζήτηση αυτή έχει πάει σε άλλο επίπεδο. Θα διαφωνήσω όμως και πάλι με τον Μπάμπη. Η συζήτηση απο την παρέμβαση του και έπειτα δεν έχει να κάνει με την ανθρωπολογία αλλά με το δικό του πολεμικό μανιφέστο, το οποίο δυστυχώς δεν έχει κανένα πάτημα στο δικά μου κείμενα (σίγουρα τα διάβασες;) . Έχει επίσης να κάνεις με αυτό που ο Llobera αποκαλεί ‘’ακαδημαική ψυχοπαθολογία’’, όπου θεωρητικά επιχειρήματα περιπλέκονται με ανεξήγητο ερριστικό ρητορισμό επι προσωπικών και έτσι πλέον η θεωρητική συζήτηση είναι απλά μια μεταφορά για κάτι αλλο.
Μπαμπη μου,
Δεν υπάρχει κανένας άρρητος λειτουργισμός περαν αυτού που εσυ ο ίδιος θέλεις να διαβάσεις σε εμένα ώστε να περάσεις την εριστική ‘’γιορτή του πολιτισμού σου’’. Απο το πρώτο κείμενο κιολας θέτω τους περιορισμούς ολων των πιθανων κριτικών προσεγγίσεων προς τα μαζικά πολιτισμικά φαινόμενα (οτι φτιάχνουν ζώνες υψηλού-χαμηλού οτι παράγουν ελιτισμό κλπ) και λέω ότι ενω προσανατολίζομαι στην κριτική υπάρχουν πολλά αξεπέραστα ίσως θέματα. Δεν ξέρω αν καταλαβαίνεις τι λέω στα κείμενα μου, πάντως ούτε αναγωγισμό κάνω, εκτος εαν σε ενοχλεί η συζήτηση για θέματα εξουσίας με παραδείγματα απο άλλους θεωρητικούς.
Απαντάω σε ό,τι γράφεις σε αντίθεση με σένα που έχω την άισθηση οτι απλά κοίταξες το κειμενο μου και άρχισες να θέτεις σε εφαρμογή το μανιφέστο σου. Ο στόχος της σημειολογίας των όσων λές είναι να σου δείξει ότι παρά τις προθέσεις που αραδιάζεις (εναντιον του λειτουργισμού, ελιτισμού κλπ) εισαι βαθιά χωμένος σε αυτά, κάτι που φαίνεται στην γλώσσα που χρησιμοποιείς.
Στην συνέχεια όμως σου εξήγησα ποια θέση έχω για την περίπτωση καλλιτεχνών που πάιζουν με μαζικά φαινόμενα (κάτι που παραβλέπεις απόλυτα αφου δεν επιλέγεις ποτε επι της ουσίας να το συζητησεις). Τα κείμενα μου θιγουν θέματα βασικά στην οπτική ανθρωπολογία (αν για παράδειγμα με την μίμηση αναπαράγεις ή εκτοπίζεις την αρχική ενχάραξη ή αν μια ταινία ή αλλο αισθητικό προιον αρκεί να προκαλέσει ριζοσπαστική σκέψη για το υπο κριτική φαινόμενο ή τελικά μέσω αναπαράστασης το επαναλαμβάνει) με τα οποία δεν συνδιαλέγεσαι καθόλου. Επιλέγεις αντίθετα, να επικεντρωθείς σε κάτι που έγραψα 10 φορές ότι δεν κάνω ΔΗΛΑΔΗ ότι δεν έιμαι ο πεσσιμιστής που θέλει να καταστρέψει το μαζικό-ποπ για να εγκαθιδρύσει (και να ορισει) την δική του αισθητική. Φαντάζομαι οτι το οτι δειχνεις να μην καταλαβαινεις εχει να κανει με την επιθυμία σου να αρθρώσεις λογο κοντρα σε καποια ανθρωπολογια που σε ενοχλει (η Φουκωική επιμονή στην ιδεα των υποκειμένων που ενδοβαλλουν τους λόγους για την υποτελεια τους ισως) την οποία όμως δεν επιτελω εγώ. Το κέιμενο μου ήταν πολεμικό αλλα έθεσε στο τραπέζι τους περιορισμούς και τις διάφορες δυνατότητες συζήτησης περι μαζικής κουλτούρας.
Επισης δηλώσεις περι βάθους και μεγαλύτερης επίγνωσης αποτελούν την επιτομή της εξουσίας και λυπάμαι αν δεν έχεις καταλάβει ότι βία δεν είναι μόνο όταν πέφτουν χαστούκια αλλά ενυπάρχει (κυρίως) σε άλλους συσχετισμούς.
Ο διαχωρισμός μεταξύ φαινομένου και πολιτικής οικονομίας που προτείνεις είναι για μένα ελάχιστα ενδιαφέρων και απλοικός. Στην οπτική ανθρωπολογία γίνονται συζητήσεις φυσικά για το πως μια επιμονή στην αρχική λειτουργική χρήση της φωτογραφίας (πχ αποικιοκρατικό αρχείο) δεν μπορεί να δεσμέυσει τις μετέπειτα σημασιοδοτήσεις αυτων των φωτογραφιων (ουπς συγνώμη πάλι έφερα παράδειγμα απο άλλη θεωρητική συζήτηση και δεν επικεντρώθηκα στα αμιγώς φαινόμενα- σορυ μπαμπη). Εσυ όμως δεν λες αυτό, ούτε φυσικά βρισκόμαστε σε πλαίσιο συγκρίσημο με την οπτική αποικιοκρατέια. Πολυ απλά δεν έχεις καμία ένσταση άλλη περαν του ότι σου αρέσουν (ή αποδεχεσαι) τα σκυλάδικα και δεν σου αρέσει η ανθρωπολογία που τα θέτει υπο αμφισβήτηση- κάτι που λεέι πολλά για το πόσο ελευθεριακή τελικά είναι η προτεινόμενη προσέγγιση σου.
Σημείωσε επίσης οτι ποτε δεν ειπα ούτε εννοήσα οτι τα σκυλάδικα ‘’ειναι βλακεία’’- αυτό είναι αποκλειστικά δικό σου.
Τα όσα λες για την αναγνώριση οτι ακόμα και η επιβολή ενέχει και προκαλεί νόημα με βρίσκουν σύμφωνο ΑΛΛΑ ποτέ δεν είπα εγώ το αντίθετο (ρε μπάμπη μήπως όντως δεν με διάβασες;;). μάλιστα τόνισα στα πρώτα κείμενα μου ότι συμφωνω και επαυξάνω με τις προσεγγίσεις που τονίζουν την ύπαρξη δράσης και νοημοτοδότησης ακόμα και στο πιο σκληρό εξουσιαστικό πλαίσιο. Το άρθρο μου δεν αφορούσε όμως μια εθνογραφία του σκυλάδικου, αφορούσε μια αστική τάση (της καλλιτεχνιδας) όπου η στιγμιάια ενσωμάτωση του ‘’χαμηλού’’ (το οποίο συντηρέιται ως ‘’χαμηλό’’ στα βίντεο της αννας) είναι απλά μια ασπίδα ώστε ο αστός και να κοροιδέψει και να παίξει με το σκυλάδικο χωρις να κατηγορηθει οτι ειναι σκυλάς. Άλλο το θέμα του νοήματος μέσα σε περιορισμούς και αλλο μια συζήτηση για τους παραγωγούς στην πολιτισμική βιομηχανία. Στην προσπάθεια σου να το πάιξεις συνήγορος των ανίσχυρων καθ υπέρμαχος μιας μη ερμηνευτικής απο τα εξω ανθρωπολογίας ταυτίζεσαι και νομιμοποιείς τελικά τους πιο προνομιούχους και ισχυρούς.
Δεν ντράπηκα να πω οτι ειναι ειμαι θιάσωτης- θιασώτης της ιδέας οτι υπάρχουν καλύτερα πράγματα απο το σκυλάδικο. Εισαι όμως έκρυψες τι θιασώτης έισαι- γιατι αντι να πεις οτι γουστάρεις το σκυλο-ποπ, μας το επένδυσες με λαικιστική ανθρωπολογία που στηρίζει τον μη-προνομιούχο κόντρα στον ελιτιστή ανθρωπολόγο. Το κουραστικό ειναι οτι συστηματικά θέλησες να διάβάσεις ελιτισμό σε μένα ενώ αγνόησες ολοκληρωτικά την συνθετότητα του επιχείρήματος που επιχέιρησα να αρθρώσω.
Τα όσα λες για τις 2 ανθρωπολογίες και την θρησκεία αν και είναι πολύ απόλυτα δοσμένα εν μερει τα συμμερίζομαι. ΟΜΩΣ και πάλι φαίνεται οτι οδηγεις την συζήτηση εκει που ήθελες εξαρχής χωρίς να διαβάσεις καν αυτά που έγραψα. Ποτε δεν αρνήθηκα την ύπαρξη του νοήματος εντός μηχανισμών ούτε θέλησα απο έξω να ερμηνέυσω τι έιναι το σκυλαδικο- δεν ήταν αυτός ο στόχος του κειμένου μου. Στο διδακτορικό μου (οπου οπως και στο δικο σου) υπάρχει εθνογραφία- εκει δίνω τα πάντα στο να καταλάβω τι είδους υποκειμενοποιήσεις και δυνατότητες δημιουργούνται για τους ανθρώπους εντός δοσμένων και περιοριστικών ιδεολογιών και δομών. Αυτό ειναι άλλο θέμα απο μια αποπειρα στοχασμού για το τι επιφέρει ο αστός καλλιτεχνης που μιμειται το σκυλαδικο.
Αυτο που με απογοήτευσε περισσότερο είναι ότι επέλεξες να φέρεις την συζήτηση σε άλλο επίπεδο και ενώ μεχρι την επέμβαση σου περιστρεφόταν σε θεωρητικά θέματα (τι σημαινει το ‘’καλτ’’, τι συνεπάγεται η στιγμιαία μίμηση απο κάποιον κοινωνικά ισχυρο κλπ) εσυ άρχισε την διαλεκτική των εντυπώσεων προσάπτωντας μου ελιτισμό, λειτουργισμό, αιμοδιψία, κλπ. Δεν περίμενα Μπάμπη μου ότι θα έμπαινες σε τέτοια λογική προβοκατορικου ακαδημαισμού αλλα φυσικα δεν μπορούσα και να αφήσω την πρόκληση και να μην ανταπαντήσω στις διαστρεβλώσεις και απλοποιήσεις που επέφερες στις θέσεις μου, είτε επειδή δεν τις κατάλαβες ειτε επειδή συνειδητά τις αγνόησες για να πεις τα δικα σου (λυπάμαι κοινότοπα) περι ελευθερίας των υποκειμένων και ανθρωπολογίας που ασχολειται με νοήματα εντος ορισμένων δομων.
Το πρόβλημα με την προσέγγιση σου ειναι ότι δεν υπάρχει θεωρητικό περιεχόμενο και ουσιαστική ένσταση (περαν της διδασκαλιας που μας επιφυλάσσεις για τις πιθανές ανθρωπολογίες που σου αρέσουν που ειναι ασχετο θεμα με οσα γραφω εγω) στα οποία να απαντήσει κανείς και όπως είπε και ο pause πέραν των γενικόλoγων διακυρήξεων για ‘’γιορτές πολιτισμού’’ δεν υπήρξε αντιπρόταση απο σένα για τα θέματα που έθιξα. Το να πεις οτι σου αρέσουν τα σκυλάδικα και οτι εμένα που δεν μου αρέσουν ειμαι ελιτιστής δεν ειναι ανθρωπολογία αλλα μάλλον μια λαικιστική δικτατορία όπου θα πρέπει να φοβόμαστε να ασκούμε κριτική στην πολιτισμική βιομηχανία για να μην μας κακολογήσεις. Υπαρχουν λοιπόν κουρασμενα παλικαρια- αυτα που εκτεθηκαν στην εριστικη και εκτος θεματος, κριτικη σου.
Τα λεμε απο κοντα ελπιζω καποια στιγμη σύντομα, (θα σου στειλω ή στειλε μου εσυ κανα μαιλ) ωστε να μην μονοπωλησουμε αλλο αυτον το χωρο-
κ
varethika.
exeis dikio se ola.
me ksemprostiases.
ta leme.
Κάθε βράδυ του Σαββάτου πίνω κι είμαι του θανάτου, εξαιτίας σου.
Τέτοια μέρα βγαίναμε έξω, τώρα μόνος πώς θ’ αντέξω την απουσία σου.
Φοίβος
1. Η μιμητική αναπαράσταση υπάρχει από την εποχή του Αριστοφάνη. Όταν μέσα από την υπερβολή καταφέρνει να περάσει ένα μήνυμα στο κοινό το οποίο απευθύνεται τη θεωρώ πιο επιτυχημένη από οποιαδήποτε άλλου είδους κριτική. Καταφέρνει να επικοινωνήσει ακριβώς στο επίπεδο που απαιτείται. Καταλαβαίνουμε όλοι φαντάζομαι πόσο ατυχής θα ήταν μία κριτική στο σκυλάδικο που θα κάναμε όλοι εμείς με τον ωραίο μας ακαδημαϊκό τρόπο μία μέρα στις ειδήσεις των 8. Θα μας έβλεπε και θα μας καταλάβαινε μόνο ο Μίτσος κι ο Τάκης.
2. Οι ‘αστοί’ καλλιτέχνες έχουν το δικαίωμα και να κριτικάρουν και να κοροϊδεύουν. Αν αυτό γίνεται με τρόπο που υποτιμά κάποιους και δεν αναζητά να τους προβληματίσει τότε παύει να είναι κριτική και γίνεται σνομπίστικη κοροϊδία. Στο βαθμό όμως που απευθύνεται στους δημιουργούς του ιδιώματος (εδώ σκυλάδικου) και όχι προς το κοινό, εγώ δεν βρίσκω κανένα πρόβλημα. Ας αφήσουμε και τους σνομπ να υπάρχουν, όπως αφήνουμε και όλους τους άλλους.
3. Είναι άλλο το σκυλάδικο ως αισθητικό ‘προϊόν’ και άλλο η βιομηχανία που το στηρίζει. Ε, ναι λοιπόν, ας το παραδεχτούμε υπάρχουν σκυλάδικα με αισθητική αξία. Η κριτική νομίζω ότι πρέπει να αφορά στη βιομηχανία που μας τα έχει σπάσει και στους Καραγκιόζηδες που βγάζουν κομμάτια για τα φράγκα και όχι από την ψυχή τους. Αυτό συμβαίνει παντού. Ακόμα και στην όπερα.
4. Η ρητή κριτική, η οποία μάλιστα θα απευθύνεται στην ουσία του φαινομένου και όχι σε κάτι επιμέρους (π.χ. Αχ γιατί δεν έβγαλε η Βανδή καλά κομμάτια φέτος;), απαιτεί μία αναστοχαστική στάση. Η στάση αυτή δεν χρειάζεται να είναι ρητή, αλλά είναι αναγκαία. Είναι απλά ένας στοχασμός που θεματοποιεί και δυστυχώς ή ευτυχώς απαιτεί μία κάποια απόσταση.
5. Δεν θέλω επίσης να σας στενοχωρήσω, αλλά είμαι σίγουρος πως γνωρίζετε καλά ότι η ‘αλήθεια’ πάει μαζί με τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος ζει μέσα στην αλήθεια και αυτό είναι κάτι αρκετά βαθύ, που εκβάλλει όμως σε αυτό που ονομάζουμε ‘κοσμοαντίληψη’. Ακόμα και ο ισχυρισμός ότι ‘δεν υπάρχει καμία αλήθεια’ είναι κατ’ εξοχήν ένας αληθειακός ισχυρισμός. Ως εκ τούτου το σκυλάδικο, ο σκυλάς, η παρωδία του, ο ανθρωπολογικός λόγος, εμείς που συζητάμε εδώ και εγώ, είμαστε όλοι φορείς αλήθειας. Η συζήτηση περί αξίωσης αλήθειας ή επιβολής της είναι μία συζήτηση που έρχεται μετά.
6. Θυμίζω ότι το σκυλάδικο είναι μία μετεξέλιξη της ‘λαϊκής’ μουσικής. Κάποτε αποτελούσαν δείγμα αυθεντικής έκφρασης. Μετά ξεπουλήθηκαν όλοι.
Δεν θα μάθεις ποτέ πόσο πόνεσα κι έκλαψα.
Δεν θα μάθεις ποτέ πόσο μόνος μου ένιωσα.
Δεν θα μάθεις ποτέ ν’αγαπάς.
Μια φωτιά θα’σαι όπου περνάς.
Και θα καις ότι νιώθουν για σένα.
Γονίδης
Κωστή διάβασα το αρχικό κείμενο, είδα και τα βιντεάκια όμως ομολογώ ότι την κουβέντα που ακολούθησε κάπου την έχασα, λίγο επειδή δεν πολυκατέχω το "ανθρωπολογικό ιδίωμα" και λίγο επειδή κουράστηκα-βαρέθηκα (no offence) απ' τα σχόλια. Γι' αυτό θα το πιάσω απ' την αρχή, απ' την "πρωτογενή πηγή", το αρχικό σου κείμενο.
Νομίζω ότι είναι διαφορετικό τί είδους κριτική θες να κάνεις σε κάτι και πώς την κάνεις (τα μέσα και οι σκοποί). Στη συγκεκριμένη περίπτωση της Αννας Γούλα η κριτική γίνεται (αν γίνεται)με όρους αισθητικής-δεκτό. Το πρόβλημα ανακύπτει από τη στιγμή που το ίδιο το αντικείμενο της κριτικής (ή "αποδόμησης" αν προτιμάτε)στο τέλος επιβάλλει εκ νέου τους όρους του, δηλαδή αναβαπτίζεται ανώδυνα. Με την έννοια αυτή, ο Μπουγάς ήταν ο πρώτος διδάξας.
Άλλωστε, δεν θα μου έκανε εντύπωση αν τα τραγουδάκια και τα κλιπάκια της Αννας Γούλα γίνονταν πράγματι σουξέ. Η αποθέωση της διαλεκτικής!!
Η γνώμη μου είναι πως αν θες να ασκήσεις κριτική στο σκυλο-ποπ καθεστώς (γιατί περί καθεστώτος πρόκειται) δε μπορείς να το κάνεις με τους δικούς του όρους. Θα πρέπει να δεις την "πολιτική οικονομία" του σκυλάδικου, δηλαδή για το τερατώδες σύμπλεγμα δισκογραφικές-μπουζουξίδικα-πρωινάδικα-ραδιόφωνα-ringtones κλπ. Αν θέλεις να το "αποδομήσεις" πράγματι βρες το τζίρο όλων των παραπάνω, τις θέσεις εργασίας που δημιουργούν, την "παραγωγικότητα" του συμπλέγματος. Δες τί βρίσκεται "από κάτω". Δες πως έχει καταντήσει η Ιερά Οδός, πόσοι άνθρωποι εργάζονται στα μαγαζιά "μαύροι" και ανασφάλιστοι κλπ.
Και κυρίως, ενδιαφέρον θα είχε να δει κανείς τη διαλεκτική του "λαϊκού τραγουδιού": από τη μάντρα του Αττίκ και την ταβέρνα του Τσιτσάνη, από την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου και τον Απόστολο Καλδάρα στην Πειραιώς, την Ιερά Οδό και το Φοίβο.
ΥΓ: Σε μεγάλο βαθμό συμφωνώ με τα σχόλια του pause
ΥΓ 2: ΕΛΙΑ ΠΩΣ ΠΗΓΕ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ; ΦΙΛΙΑ
Σ.Β.
Ίσως να θέλετε και μια ‘‘γυναικεία’’ άποψη πάνω στο ζήτημα. Προσωπικά το μόνο που επικροτώ είναι το όνομα: αν(ν)αγούλα. Επιτυχημένο, γιατί από αισθητική άποψη μου φαίνεται τουλάχιστον χάλια. Νομίζω ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί ‘‘κοροϊδία’’. Αν η κοροϊδία, η σάτυρα πρόκειται να διεκδικήσει θέση κριτικής, χρειάζεται να έχει και μία κάποια ‘‘σοβαρότητα’’. Δηλαδή. Το συγκεκριμένο εγχείρημα νομίζω ότι όχι μόνο εμπίπτει στην προχειρότητα, αλλά και στην υπεροπτική θέση να μην αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται ακριβώς για προχειρότητα, απλά και μόνο επειδή ‘‘τόλμησε’’ να κάνει αυτού του είδους κριτική και να εκθέσει… τι πράγμα δεν έχω καταλάβει. Νομίζω ότι απλά μένει στην εντύπωση που προκαλεί – αναγούλα ή αννούλα, ζήτημα προσωπικό – και αυτό για τον εξής λόγο: εφόσον στοχεύει σε μία καρικατούρα πλευράς του πολιτισμού, θα ήταν πολύ πιο ‘‘έντιμο’’ να έχει προσφέρει και μία γελιοποίηση της ίδιας της της εικόνας. Αντ’ αυτού έχει αφήσει την εμφάνισή της αλώβητη, ενσαρκώνοντας το πρότυπο της σεξοβόμβας. Και οι αποκλίσεις από αυτή την εμφάνιση - άλλοτε χαριτωμένη και άλλοτε χειραφετημένη - εμπίπτουν και πάλι σε ένα πολύ γνωστό πρότυπο θηλυκότητας: αυτού που βάζει μπροστά τα κάλλη του για συνομιλήσει με τον πολιτισμό, προτάσσοντας τα στήθη και αφήνοντας τελικά τη συνομιλία στην άκρη. Δε βρίσκω κάτι το γκροτέσκο στα clipakia της Άννας. Επομένως, δεν μπορώ να αντιληφθώ και πού βρίσκεται η κριτική που επιχειρείται. Με αυτό δεν εννοώ όμως ότι δεν μπορεί να γίνει κριτική με όρους ‘‘καρνιβαλικής-αισθητικής ενσωμάτωσης’’, όπως λέει ο Κωστής. Το αντίθετο, μάλιστα. Ίσως να χρειάζεται μία άλλη αισθητική ‘‘έκθεσης’’ του ίδιου του καλλιτέχνη, εφόσον αποφασίζει να εμφανιστεί στο έργο του. Μία που να παραμένει στα όρια του καρναβαλιού, αλλά με έναν πιο ‘‘έξυπνο’’, χιουμοριστικό και ειλικρινή τρόπο.
Είναι και το ζήτημα του πώς οικειοποιούνται τα ΜΜΕ και όλη η βιομηχανία διασκέδασης τις εκάστοτε ‘‘προκλητικές’’ παρουσίες. Για παράδειγμα, αν πάμε στη Eurovision υπήρξε το τραγούδι της Ισπανίας: κάτι σαν γελιοποίηση της όλης αισθητικής της Eurovision, από άποψη εικόνας τουλάχιστον – δεν ξέρω ισπανικά για να μεταφράσω τους στίχους. Έχει ήδη γίνει χορευτικό χιτάκι όμως.
Κωστή, μία ιδέα θα ήταν να συνομιλήσεις με την ίδια την καλλιτέχνιδα, εφόσον θεωρείς ότι ίσως και να έχει κάτι κριτικό να πει. Θα ήταν μία πρόκληση στο αρχικό κείμενο που έγραψες και στους προβληματισμούς που έθεσες.
Φιλιά σε όλους και καλό καλοκαίρι να έχουμε.
Υ.Γ. Το συνέδριο πήγε καλά. Αν βρεθείς Ικαρία τα λέμε από κοντά.
Παιδιά γεια σας.. διάβασα την κουβέντα σας που έχει ενδιαφέρον.. συν ότι άρχισε να προκαλεί κουβέντες και εκτός blog και μετά από μια τέτοια τηλεφωνική κουβέντα είπα να σας γράψω κάτι και εγώ…
Αν επιλέξουμε να δούμε το ζήτημα της αννα-γούλας ως μια απόπειρα κριτικής (γιατί πιστεύω ότι δεν είναι η μόνη θέαση που μπορούμε να έχουμε πάω στο θέμα) τίθεται το εξής ζήτημα:
Όπως η κάθε πολιτισμική παραγωγή, ακόμα και η όποια κριτική της έχει πάντα ένα (η κάποια) κοινά στα οποία απευθύνεται προνομιακά, αλλά ταυτόχρονα ως ένα σημαίνον, (και ειδικά ένα show) κανείς δεν μπορεί να το περιορίσει τελικά στ χώρο για το οποίο αρχικά δημιουργήθηκε… Η πρόθεση του δημιουργού μπορεί να έχει τελικά λίγη σημασία για την κυκλοφορία, την κατάληξη, την ερμηνεία των παραγόμενων συμβόλων... Από αυτή την άποψη η εστίαση στο αν το βίντεο φτιάχτηκε για να το δουν οι καθηγητές της κοπέλας δεν έχει και πολύ νόημα.. Επίσης δεν νομίζω ότι μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν μόνο 2 κατηγορίες «κοινού», μια ελίτ που τα απεχθάνεται (και μπορεί να το ακούει για πλάκα ένα 2ωρο το μήνα) και μια που επηρεασμένη από τις επιβεβλημένες κανονικότητες της βιομηχανίας καθορίζεται πολιτισμικά από αυτό. Εδώ κινδυνεύουμε να φτιάχνουμε εμείς καρικατούρες των κοινωνικών ομάδων που εμείς φανταζόμαστε ως τέτοιες.. Ξέρουμε πραγματικά τι και με τι όρους ακούγεται από τη μία η Βίσση και η Βανδή και από την άλλη τα τραγούδια των πρόσφατων freak shows της Ελληνικής TV από το κοινό που τα καταναλώνει;
Προφανώς είναι πιο σύνθετο το φαινόμενο και έχει να κάνει με τη χρονικότητα των ταυτοτήτων όλων μας, του πότε, πώς, που οδηγούμαστε σε συγκεκριμένες αισθητικές επιλογές, την ανάγκη για αστείο ως ένα enjoyment, το ρόλο και το βάρος που αυτό έχει στη ζωή κάποιων π.χ. αλλά ας μην το ανοίξουμε αυτό εδώ…
Επιπλέον η επιλογή μιας μιμητικής κριτικής είναι αυτή που φλερτάρει ακριβώς με τα όρια, όρια του τι είναι, σε ποιον απευθύνεται, ποιον κριτικάρει και συνεπώς, τουλάχιστον από την δική μου οπτική, το γεγονός ότι είναι «χάλια» όπως λέει η elia, αλλά ότι εύκολα τελικά μπορεί να απορροφηθεί ως κάτι mainstream (με τι όρους όμως δεν συζητήθηκε) όπως λέει ο kostis από άλλους, να ειδωθεί ως freak show (η αννα-γολυλα ως ψυχικά διαταραγμένη πχ), ή να ειδωθεί ως αστείο είναι ακριβώς η επιτυχία του.. Και αυτή η επιτυχία έχει να κάνει με το γεγονός ότι μπορεί να μας κάνει να σκεφτούμε αναστοχαστικά ακριβώς με τι όρους μπορεί να ενταχθεί σε κάθε πλαίσιο.. Νομίζω λοιπόν ότι πρέπει να είμαστε περισσότερο προσεκτικοί στο να απαντήσουμε με τι όρους θα γινόταν αποδεκτό ως mainstream. Προφανώς δεν θα γινόταν αποδεκτό ως ύστατο αισθητικό προϊόν (τύπου Βανδή και Βίσση) αλλά ως αστείο, ως γελοίο (δεν το απενοχοποιώ εδώ λέγοντας αυτό, προφανώς και αυτό διαμορφώνει με τη σειρά του αισθητική αλλά όχι γραμμικά όχι απλά).
Επιστρέφοντας ωστόσο στο θέμα της κριτικής, το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι η όλη κουβέντα ξεκινά στο μπλόγκ με την γνώση ότι το βίντεο είναι «ψεύτικο», δη μιμητικό, παρωδία. (Παρένθεση εδώ: kostis δεν καταλαβαίνω πως η διάκριση μεταξύ των κατηγοριών αυτών μπορεί να είναι τόσο καθαρή όσο και πως το «η κριτική από κάτω» μπορεί να είναι τόσο εύκολα εντοπίσιμη ως τέτοια.. ακόμα και στο «πιο κάτω» υπάρχουν οι πρωτοπορίες, αν θες πες οι οργανικοί διανοούμενοι, οι καλλιτέχνες… «καθαρό από τα κάτω» που να έχει φωνή δεν μπορούμε να βρούμε εύκολα… η spivak τα έχει πει καλά αυτά… πάντα είναι ένας αμφίσημος χώρος στη διαδικασία του να γίνεται ορατός)
Επιστρέφω στο πριν της παρένθεσης: Τι θα γινόταν αν δεν ξέραμε ότι το βίντεο είναι φτιαγμένο επίτηδες δηλαδή επιτηδευμένα μιμητικό αλλά ήταν «πραγματικό» (θεωρό αστείο λίγο αυτό αλλά απλά για να συνεννοηθούμε και να μην κάνουμε συζήτηση περί οντικού-οντολογικού οκ; Το λέω αυτό γιατί ακριβώς κάποιες από τις ενστάσεις αρθρώνονται ακριβώς γιατί βλέπουν ότι δεν συγκροτεί κριτική; Εγώ πιστεύω 2 πράγματα. Καταρχήν είναι προφανέστατα σημαντικό το που, πότε και πως προβάλλεται κάτι. Π.χ. installation σε έκθεση, you tube, τηλεόραση (κάτι που επιδρά και στο τι κοινό το βλέπει έτσι;). Λοιπόν νομίζω ότι και να μην ήταν φτιαγμένο επίτηδες ενέργεια και η επίδραση θα μπορούσε να ήταν η ίδια για κάποιες από τις περιπτώσεις (φανταστείτε πχ να έπαιρνε κάποιος το «αληθινό» αυτό βιντεοκλίπ και να το έβαζε ως installation σε έκθεση… μια χαρά θα ικανοποιούσε τις κριτικές βλέψεις του conceptual art καλλιτέχνη)…
Αυτό που θέλω να πώ τελικά είναι ότι συμφωνώ με τον k. Babis για μια μεγαλύτερη συνθετότητα των δεδομένων στη κυκλοφορία πολιτισμικών συμβόλων, κριτικής, σχέσεων εξουσίας συν τη σημασία που πρέπει να δώσουμε στο enjoyment και στο αστείο.
Και εδώ βάζω απλά μια ερώτηση για να κλείσω: πότε μια κριτική κατάφερε να περάσει το μήνυμα της μαζικά; Σχεδόν ποτέ θα έλεγα.. μια κριτική δημιουργεί στρατόπεδα, μια κριτική μπορεί να ειδωθεί ως καλή, κακή, ηλίθια, ανούσια ανάλογα από τις διαιρετικές τομές που δημιουργεί… Ευτυχώς. Ναι λοιπόν, αν είναι κριτικό το βίντεο της ανα-γούλα θα είναι κριτικό για ένα κοινό που θα θελήσει, θα μπορέσει ή θα υποψιαστεί να το δει έτσι.. συν ότι θα γελάσει… για μένα έχει καλώς ως προσπάθεια…. Στο κάτω κάτω εδώ άνοιξε ολόκληρη 10ημερη κουβέντα στο blog σας.
Φιλικά!
Leo
ΥΓ. Μπράβο για το blog πάντως και πάλι!!
Μερικά σκόρπια σχόλια:
1. Η "Αννα Γούλα" είναι performance artist απόφοιτος της ΑΣΚΤ, τα video ήταν μέρος της έκθεσης της ως installations μαζί με άλλο υλικό.
2. Η κριτική της "Α.Γ." στην ελληνική πολιτισμική βιομηχανία κλίνει στο λεγόμενο Poe's Law (δηλαδή η δυσκολία με την οποία κάποιος μπορεί να διακρίνει πραγματικές περιπτώσεις θρησκευτικού φανατισμού με περιπτώσεις παρωδιών θρησκευτικού φανατισμού). Η "Α.Γ." φαίνεται ότι έχει κατανοήσει πλήρως την ελληνική πολιτισμική βιομηχανία, αντιγράφει σύμβολα, συμπεριφορές, εικόνες, πρακτικές και διακυβεύματα στον βαθμό που ο καταναλωτής αυτών των πολιτισμικών προϊόντων μπορεί να διευκρινίσει με δυσκολία την πραγματικότητα με την σάτυρα.
3. Σε αντίθεση με την ελληνική πολιτισμική βιομηχανία όπου τα προϊόντα της προσαρμόζονται στην ελληνική ευπρέπεια και σοβαροφάνεια η "Α.Γ." υιοθετεί μια in your face στάση ενώ π.χ. το διαφημιστικό της Εφής Σαρρής και τα λαϊκά τραγούδια βασίζονται σε συμβολισμούς και υπονοούμενα για να δηλώσουν αυτό που πραγματικά θέλουν (την σεξουαλική επιθυμία εν ολίγεις) η "Α.Γ." τραγουδά "τα πίνω όλα" και ζητά στην πολιτική της διαφήμιση από τους θαυμαστές της "να βάλουν την φηφό τους βαθία μεσά στην κάλπη", παράλληλα τα νυχτερινά κέντρα αποκτούν το πραγματικό τους όνομα "Κωλοσέο" και τα τηλεπτικά κανάλια την πραγματική τους υπόσταση με το MAD να βαφτίζεται MUD και ο Θέμης Γεωργαντάς να βρίσκει το πραγματικό του ευατό στο πρόσωπο του γλοιώδη παρουσιαστή του MUD.
4. Η ανθρωπολογία των media και η οπτική ανθρωπολογία στην ελλάδα έχουν αποτύχει παταγωδώς στο να αναλύσουν και να αξιολογήσουν μέσω μιας κριτικής προσέγγισης την ελληνική πολιτισμική βιομηχανία. Η "Α.Γ." πέρα από performance artist μπορεί να θεωρηθεί και μια action visual anthropologist όπου το έργο της αποτελεί τόσο μια αναλυτική παρουσίαση της παρούσας κατάστασης όσο και μια κριτική αξιολόγηση της.
Κωστή,
είναι ξεκάθαρο ότι το εγχείρημα της ΑΝΝΑ ΓΟΥΛΑΣ αποτέλεσε μία αφορμή για να γεννηθεί ένας διάλογος και περαιτέρω μία κριτική μέσα από μια ανθρωπολογική ματιά...
Περαιτέρω θέλω να κάνω τις εξής παρατηρήσεις:
1)ένα κοινωνικό φαινόμενο και εν προκειμένω πολιτισμικό δεν πρέπει να εξετάζεται απομονωμένο από το σύνολο στο οποίο εντάσσεται, αλλά σε συνάρτηση και με αλληλοπλοκή με τα υπόλοιπα. Το σκυλο-ποπ ιδίωμα που αναφέρεσαι επομένως δεν αναπαράγει απλώς μόνο την αισθητική και ότι σημαίνει σκυλάδικο, αλλά και όλα τα υπόλοιπα στοιχεία της ελληνικής (μΙζερης) πολιτισμικής πργματικότητας.Δηλ, αναπαράγονται μαζί του αυτό που ονομάζω FRAP SYSTEM, HOLLY FETA CHEESE, I LOVE SOYVLAKI ΚΤΛ.
2)Ένα ερώτημα είναι αν η ΑΝΝΑ ΓΟΥΛΑ ήθελε να θέσει ένα ζήτημα γύρω από το σκυλο-ποπ ιδίωμα ή ήθελε να γίνει μέρος του και να συμμετάσχει σε αυτό το σύστημα?Δηλ, εφόσον είναι καλλιτέχνης θα το πουλήσει ως έργο τέχνης ή ως ένα προϊόν που παράγεται υπό τους όρους που θέτει το σύστημα της ελληνικής μουσικής βιομηχανίας (θεωρητικά μιλώντας).Ποιο είναι το υποκρυπτόμενο ψυχολογικό κίνητρο που αποτέλεσε την αιτία για αυτό το project?
3)Πάντως εκ του αποτελέσματος κρίνοντας η αναπαραγωγή αυτού του πολιτισμικού φαινομένου νομίζω πως είναι δεδομένη, διότι ακόμα κι αν δεχθούμε ότι το βίντεο είναι ψεύτικο ή μιμητικό και ότι σκοπός του είναι άλλος από το περιεχόμενο του αυτό καθεαυτό, κάτι τέτοιο δεν προκύπτει στον θεατή ακόμα κι αν το γνώριζε το γεγονός αυτό πριν το δει! Μάλλον αυτό αποτελεί ένα πρόσχημα χωρίς επιχείρημα....(παραλίγω να παραγγείλω JOHNY coca όταν το είδα πρώτη φορά...χα,χα,χα)
τα λέμε!
kyrios tenekes
Κωστή,
είναι ξεκάθαρο ότι το εγχείρημα της ΑΝΝΑ ΓΟΥΛΑΣ αποτέλεσε μία αφορμή για να γεννηθεί ένας διάλογος και περαιτέρω μία κριτική μέσα από μια ανθρωπολογική ματιά...
Περαιτέρω θέλω να κάνω τις εξής παρατηρήσεις:
1)ένα κοινωνικό φαινόμενο και εν προκειμένω πολιτισμικό δεν πρέπει να εξετάζεται απομονωμένο από το σύνολο στο οποίο εντάσσεται, αλλά σε συνάρτηση και με αλληλοπλοκή με τα υπόλοιπα. Το σκυλο-ποπ ιδίωμα που αναφέρεσαι επομένως δεν αναπαράγει απλώς μόνο την αισθητική και ότι σημαίνει σκυλάδικο, αλλά και όλα τα υπόλοιπα στοιχεία της ελληνικής (μΙζερης) πολιτισμικής πργματικότητας.Δηλ, αναπαράγονται μαζί του αυτό που ονομάζω FRAP SYSTEM, HOLLY FETA CHEESE, I LOVE SOYVLAKI ΚΤΛ.
2)Ένα ερώτημα είναι αν η ΑΝΝΑ ΓΟΥΛΑ ήθελε να θέσει ένα ζήτημα γύρω από το σκυλο-ποπ ιδίωμα ή ήθελε να γίνει μέρος του και να συμμετάσχει σε αυτό το σύστημα?Δηλ, εφόσον είναι καλλιτέχνης θα το πουλήσει ως έργο τέχνης ή ως ένα προϊόν που παράγεται υπό τους όρους που θέτει το σύστημα της ελληνικής μουσικής βιομηχανίας (θεωρητικά μιλώντας).Ποιο είναι το υποκρυπτόμενο ψυχολογικό κίνητρο που αποτέλεσε την αιτία για αυτό το project?
3)Πάντως εκ του αποτελέσματος κρίνοντας η αναπαραγωγή αυτού του πολιτισμικού φαινομένου νομίζω πως είναι δεδομένη, διότι ακόμα κι αν δεχθούμε ότι το βίντεο είναι ψεύτικο ή μιμητικό και ότι σκοπός του είναι άλλος από το περιεχόμενο του αυτό καθεαυτό, κάτι τέτοιο δεν προκύπτει στον θεατή ακόμα κι αν το γνώριζε το γεγονός αυτό πριν το δει! Μάλλον αυτό αποτελεί ένα πρόσχημα χωρίς επιχείρημα....(παραλίγω να παραγγείλω JOHNY coca όταν το είδα πρώτη φορά...χα,χα,χα)
τα λέμε!
kyrios tenekes
δεν ξέρω αν είναι λίγο αργά για σχόλια, αλλά θα κάνω και έγω ένα μικρό.
Αρχικά θέλω να πω πως είμαι τελείως αντίθετος με την άποψη της μίμησης και του ιδιώματος όπως αυτές προβάλονται απο το συγκεκριμένο άρθρο. Υπάρχει σίγουρα ταύτιση ανάμεσα στην μίμηση και στο ομοίωμα αυτής, που αν και μιμείται την πραγματικότητα τελικά καταντά άλλη μια έκφανση της.
Όσο αναφορά τώρα την άννα γούλα, θέλω απλά να πω ότι είναι μια έξυπνη κίνηση που δείχνει ότι υπάρχει ελπίδα στο βάθος του τούνελ και πως υπάρχουν ακόμη ζωντανά εγκεφαλικά κύτταρα. δεν είναι εύκολο να πούμε κατα πόσο η συγκεκριμένη προσπάθεια πέτυχε τον στόχο της ή ποιός ήταν ο αρχικός στόχος των δημιουργών, πάντως σίγουρα το αποτελεσμά της δουλειάς αυτών των νέων μπορεί να χαρακτηριστεί πνευματώδες και εύστοχο.
Post a Comment